माझी कन्या भाग्यश्री योजना: मुलीच्या जन्मानंतर मिळतात थेट ५०,००० रुपये; जाणून घ्या संपूर्ण माहिती

Mazi Kanya Bhagyashree Yojana ही महाराष्ट्र सरकारने मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देण्यासाठी सुरु केलेली महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेअंतर्गत गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबातील मुलींना जन्मानंतर आर्थिक मदत मिळते. मुलींच्या शिक्षणाला, आरोग्याला आणि सुरक्षित भविष्याला चालना देणारी ही योजना अनेक कुटुंबांसाठी दिलासादायक ठरली आहे.

माझी कन्या भाग्यश्री योजना म्हणजे काय ?

माझी कन्या भाग्यश्री योजना (Mazi Kanya Bhagyashree Yojana) ही महाराष्ट्र शासनाची योजना असून, १ एप्रिल २०१६ पासून ती राबवली जात आहे. या योजनेचा उद्देश मुलींचा जन्मदर वाढवणे आणि मुलींच्या आर्थिक, शैक्षणिक प्रगतीस चालना देणे हा आहे.

योजनेचे मुख्य लाभ

1. मुलीच्या जन्मानंतर थेट ५०,००० रुपये कुटुंबाच्या नावे ठेवले जातात.
2. मुलगी मोठी होत गेल्यावर विविध शैक्षणिक टप्प्यांवर निधी दिला जातो:
   • जन्मानंतर: ₹5,000
   • पहिलीमध्ये प्रवेश: ₹6,000
   • सहावीमध्ये प्रवेश: ₹7,000
   • अकरावीमध्ये प्रवेश: ₹8,000
   • 18 वर्ष पूर्ण झाल्यावर: ₹75,000
3. एकूण ₹1,01,000 इतकी आर्थिक मदत या योजनेतून मिळते.
4. ₹1 लाख अपघात विमा संरक्षण सुद्धा योजनेअंतर्गत दिला जातो.
5. योजनेचा लाभ फक्त दोन मुलींना मिळतो.
6. मुलीच्या उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक मदत दिली जाते.

पात्रता व अटी

• कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ७.५ लाखांपेक्षा कमी असावे.
• मुलीच्या जन्मानंतर पालकांनी कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रिया (Family Planning) केलेली असावी.
• लाभ मिळवण्यासाठी पालकांकडे मुलीचा जन्म दाखला, उत्पन्नाचा दाखला आणि कुटुंब नियोजन प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.

माझी कन्या भाग्यश्री योजनेचे स्थानिक परिणाम

विदर्भातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये, विशेषतः ग्रामीण भागात, या योजनेमुळे मुलींच्या जन्माकडे सकारात्मक दृष्टीकोन निर्माण झाला आहे. स्थानिक नागरिक सांगतात की, पूर्वी जिथे मुलीच्या जन्माची चिंता वाटायची, तिथे आता ही योजना आशेचा किरण ठरते आहे.

अकोल्याच्या एका लाभार्थी कुटुंबाने सांगितले की, “मुलीच्या जन्मानंतर आम्हाला वेळेवर आर्थिक मदत मिळाल्यामुळे तिच्या लसीकरणापासून शिक्षणापर्यंत सर्व गोष्टी सुरळीत पार पडल्या.”

अर्ज कसा करावा ?

योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी जिल्हा महिला आणि बालविकास कार्यालय, आंगणवाडी केंद्र, किंवा महिला व बालकल्याण विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटवर संपर्क साधावा.

निष्कर्ष

माझी कन्या भाग्यश्री योजना ही फक्त आर्थिक मदत न देता, समाजात मुलींच्या जन्माकडे असलेला नकारात्मक दृष्टिकोन बदलण्याचे कार्य करत आहे. सरकारच्या या उपक्रमामुळे लाखो कुटुंबांना दिलासा मिळत आहे, आणि एक सकारात्मक सामाजिक बदल घडतो आहे. जर आपल्या घरी मुलीचा जन्म झाला असेल, तर ही योजना नक्कीच तुमच्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते.

आपण अजूनही अर्ज केलेला नसेल, तर त्वरित आपल्या जिल्ह्याच्या महिला व बालविकास अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा आणि मुलीच्या उज्ज्वल भविष्याचा पाया आजच घाला.

सुकन्या समृद्धी योजना: दरवर्षी थोडी गुंतवणूक करा आणि मिळवा तब्बल ७१ लाख रुपये; जाणून घ्या संपूर्ण माहिती

Sukanya Samruddhi Yojana in Marathi – मुलींचे भविष्य आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित करण्यासाठी केंद्र सरकारकडून सुरू करण्यात आलेली सुकन्या समृद्धी योजना ही एक दीर्घकालीन आणि विश्वासार्ह बचत योजना आहे. फक्त दरवर्षी ठराविक रक्कम गुंतवून, तुमच्या मुलीच्या नावावर ७१ लाख रुपयांचा फंड तयार करता येतो.

सुकन्या समृद्धी योजना म्हणजे काय ?

सुकन्या समृद्धी योजना ही केंद्र सरकारची एक गर्ल चाइल्ड सेव्हिंग स्कीम आहे. यामध्ये मुलीच्या शिक्षण, विवाह, आणि भविष्यातील गरजा लक्षात घेऊन आर्थिक नियोजन करता येते. या योजनेअंतर्गत १० वर्षांखालील मुलीच्या नावावर पोस्ट ऑफिस किंवा बँकेत खाते उघडता येते.

योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये (Key Features of Sukanya Samruddhi Yojana)

• खाते उघडण्यासाठी फक्त ₹250 ची सुरुवातीची गुंतवणूक आवश्यक
• ८.२% व्याजदर (2025 साठी लागू)
• वर्षाला कमाल ₹1.5 लाख गुंतवणूक करता येते
• १५ वर्षे नियमित गुंतवणूक, आणि मॅच्युरिटीला रक्कम २१ व्या वर्षी मिळते
• ७१ लाखांपर्यंत रक्कम मिळू शकते (विशिष्ट गुंतवणुकीवर आधारित)
• खाते टॅक्स फ्री, व्याज देखील करमुक्त (Tax-Free Maturity)
• सरकारची पूर्ण हमी

किती गुंतवणुकीवर किती परतावा ? (Return on Investment)

जर एखाद्याने या योजनेत दरवर्षी ₹1.5 लाख गुंतवले, तर:

• १५ वर्षांमध्ये गुंतवलेली एकूण रक्कम: ₹22,50,000
• मिळणारे एकूण व्याज: ₹49,32,119
• मॅच्युरिटीला मिळणारी अंतिम रक्कम: ₹71,82,119
• आणि ही पूर्ण रक्कम टॅक्स फ्री असते!

कोण पात्र आहेत ? (Eligibility)

• १० वर्षांखालील मुलींच्या नावावरच हे खाते उघडले जाऊ शकते
• भारताचे नागरिकत्व असणे आवश्यक
• एक कुटुंब केवळ दोन मुलींसाठी खाते उघडू शकते

खाते कुठे आणि कसे उघडावे ? (How to Open Sukanya Samruddhi Account)

• नजीकच्या पोस्ट ऑफिस किंवा राष्ट्रीयीकृत बँकेत जाऊन फॉर्म भरावा
• सोबत आवश्यक कागदपत्रे:
  • मुलीचा जन्म प्रमाणपत्र
  • पालकाचा ओळखपत्र व पत्त्याचा पुरावा
  • पासपोर्ट साईझ फोटो

योजनेचे फायदे (Benefits of Sukanya Samruddhi Yojana)

 अल्प गुंतवणुकीत मोठा परतावा
 सरकारी योजना असल्याने सुरक्षित
 मुलीच्या शिक्षण आणि विवाहाचा खर्च सोपा
 टॅक्समधून सूट (Sec 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखपर्यंत)

या योजनेत गुंतवणूक का करावी ?

 मुलीच्या भविष्याचा आर्थिक आधार
 उच्च व्याजदराची खात्री
 करसवलत आणि टॅक्स फ्री परतावा
 पालक म्हणून भावनिक आणि आर्थिक शांती

महाराष्ट्र माझी कन्या भाग्यश्री योजना – Govt Schemes India

लेक लाडकी योजना 2025: मुलींसाठी मिळणार ₹1,01,000 चे फायदे; अर्ज प्रक्रिया, अटी आणि संपूर्ण माहिती

Lek Ladki Yojana in Marathi – महाराष्ट्र सरकारने मुलींच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक महत्वाची योजना सुरू केली आहे – लेक लाडकी योजना. केवळ आर्थिक मदत नव्हे, तर शिक्षण, आरोग्य आणि आत्मनिर्भरतेकडे नेणारा हा एक ठोस आणि सशक्त टप्पा आहे.

लेक लाडकी योजना म्हणजे काय ?

लेक लाडकी योजना (Lek Ladki Yojana Maharashtra) ही राज्यातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांतील कुटुंबातील मुलींसाठी आहे. या योजनेच्या माध्यमातून सरकार एकूण ₹1,01,000 रुपयांचे अनुदान देते, तेही मुलीच्या आयुष्यातील विविध टप्प्यांवर.

Lek Ladki Yojana Benefits

या योजनेत आर्थिक मदत खालील प्रमाणे दिली जाते: टप्पा रक्कम मुलीचा जन्म ₹5,000 पहिलीमध्ये प्रवेश ₹6,000 सहावीमध्ये प्रवेश ₹7,000 अकरावीमध्ये प्रवेश ₹8,000 18 वर्षांचे झाल्यावर (अविवाहित असल्यास) ₹75,000 एकूण₹1,01,000

 ही रक्कम थेट मुलीच्या बँक खात्यावर जमा केली जाते.
 शेवटची रक्कम मिळण्यासाठी मुलगी अविवाहित असणे आवश्यक आहे.

Eligibility for Lek Ladki Yojana

 मुलीचा जन्म 1 एप्रिल 2023 किंवा त्यानंतरचा असावा
 पालक महाराष्ट्राचे रहिवासी असावेत
 पिवळे किंवा केशरी रेशन कार्ड असणे आवश्यक
 लाभार्थी कुटुंबाचे उत्पन्न मर्यादित असावे
 फक्त दोन मुलींपर्यंत लाभ लागू शकतो

अर्ज कसा करावा ?

1. अर्ज आंगणवाडी सेविकेमार्फत करावा
2. ग्रामपंचायत, नगरपालिका किंवा महानगरपालिका अंतर्गत आंगणवाडी केंद्रावर अर्ज सादर करावा
3. अर्जाचे विहित नमुने महिला व बाल विकास विभाग, जिल्हा परिषद किंवा प्रकल्प अधिकारी यांच्याकडे उपलब्ध असतील

अर्ज करताना लागणारी कागदपत्रे

• मुलीचा जन्म दाखला
• पालकांचे आधार कार्ड
• बँक खाते तपशील
• उत्पन्न प्रमाणपत्र
• राशन कार्ड (पिवळे/केशरी)
• पासपोर्ट साईज फोटो

या योजनेमुळे काय फायदे होणार ?

 मुलींच्या शिक्षणाला आर्थिक आधार
 अविवाहित राहिल्यास मोठी रक्कम थेट खात्यात
 महिलांच्या सक्षमीकरणाकडे एक पाऊल
 शिक्षण, आरोग्य आणि सुरक्षा यामध्ये मोठी मदत

४२६० लेकी ठरल्या भाग्यश्री ! ‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजनेतून मिळाला १०.६९ कोटींचा लाभ

Mazi Kanya Bhagyashree Yojana in Marathi – मुलींच्या जन्माचे स्वागत आणि त्यांच्या भविष्याची आर्थिक घडी बसवण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने सुरू केलेली ‘माझी कन्या भाग्यश्री योजना’ आता अनेक कुटुंबांसाठी आशेचा किरण ठरली आहे. २०१७ ते २०२४ या कालावधीत जिल्ह्यातील ४२६० मुलींची नोंदणी या योजनेअंतर्गत झाली असून त्यांच्या नावावर एकूण ₹१०.६९ कोटींची आवर्त ठेव जमा करण्यात आली आहे.

‘माझी कन्या भाग्यश्री योजना’ म्हणजे काय ?

माझी कन्या भाग्यश्री योजना ही महाराष्ट्र सरकारची एक विशेष योजना असून तिचा उद्देश स्त्री भ्रूणहत्या थांबवणे, मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देणे आणि आर्थिक सुरक्षितता मिळवून देणे हा आहे.
ही योजना १ ऑगस्ट २०१७ पासून सुरू करण्यात आली असून, एक किंवा दोन कन्यांनाच याचा लाभ घेता येतो.

पात्रता आणि अटी (Eligibility)

• मुलीचा जन्म १ ऑगस्ट २०१७ किंवा नंतरचा असावा
• महाराष्ट्राचा रहिवासी असणे आवश्यक
• पिवळे/केशरी रेशन कार्ड असलेले कुटुंब
• कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹१ लाख ते ₹७.५ लाख दरम्यान
• आई-वडिलांनी कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रिया केलेली असावी
• तिसऱ्या अपत्यास योजना लागू नाही

लाभाचे स्वरूप (Benefits of the Scheme)

कन्येची संख्या ठेवीची रक्कम १ कन्या ₹५०,००० २ कन्या प्रत्येकी ₹२५,०००

• मुलगी ६ आणि १२ वर्षांची झाल्यावर ठेवीवरील व्याजाची रक्कम मिळते
• मुलगी १८ वर्षांची झाल्यावर मुद्दल + व्याज मिळते
• आई व मुलीच्या नावाने राष्ट्रीयकृत बँकेत संयुक्त खाते उघडले जाते
• खातेदारांना मिळतो:
  • ₹१ लाखाचा अपघात विमा
  • ₹५,००० पर्यंतचा ओव्हरड्राफ्ट लाभ
  • १८ वर्ष पूर्ण झाल्यावर ₹१ लाख विम्याची रक्कम खात्यात जमा

विशेष फायदा: एक कन्या असलेल्या कुटुंबातील आजी-आजोबांना सोन्याचे नाणे दिले जाते

२०१७ ते २०२४ दरम्यान झालेली नोंदणी (Registration Stats)

आर्थिक वर्ष एक कन्या प्रकरणे दोन कन्या प्रकरणे एकूण प्रकरणे 2017-18 0 121 121 2018-19 2 216 218 2019-20 3 394 397 2020-21 4 480 484 2021-22 1 486 487 2022-23 4 992 996 2023-24 5 1552 1557 एकूण1942414260

अर्ज करताना लागणारी कागदपत्रे

• कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रियेचा पुरावा
• मुलीचा जन्म दाखला
• रेशन कार्ड झेरॉक्स
• आधार कार्ड झेरॉक्स
• बँक पासबुकची प्रत

अर्ज महिला व बाल विकास प्रकल्प कार्यालयात किंवा आंगणवाडी केंद्रामार्फत स्वीकारले जातात.

Lek Ladki Yojana Nashik: नाशिक जिल्हा राज्यात अव्वल ठरला, आतापर्यंत 10,000 हून अधिक लाभार्थी

मुलींच्या सशक्तीकरणासाठी राज्य सरकारने सुरु केलेल्या लेक लाडकी योजनेत नाशिक जिल्ह्याने संपूर्ण महाराष्ट्रात आघाडी घेतली आहे. 1 एप्रिल 2023 पासून सुरू झालेल्या या योजनेचा नाशिकमधील तब्बल 10,118 मुलींनी लाभ घेतला आहे, तर मुंबईसारख्या महानगरात केवळ 100 लाभार्थ्यांची नोंद झाली आहे.

लेक लाडकी योजना काय आहे ?

Mazi Kanya Bhagyashree Yojana मध्ये सुधारणा करून सुरू करण्यात आलेली Lek Ladki Yojana ही मुलींच्या शिक्षण, आरोग्य आणि समग्र विकासासाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. 1 एप्रिल 2023 नंतर जन्मलेल्या मुलींना टप्प्याटप्प्याने एकूण 1,01,000 रुपये मदत देण्यात येते.

योजना अंतर्गत आर्थिक मदत टप्प्याटप्प्याने

• जन्मानंतर – ₹5,000
• 1लीत प्रवेश – ₹6,000
• 6वीत प्रवेश – ₹7,000
• 11वीत प्रवेश – ₹8,000
• 18 वर्ष पूर्ण झाल्यावर – ₹75,000

ही रक्कम मुलीच्या शिक्षणासाठी व उन्नतीसाठी वापरण्यात येते. फक्त पिवळ्या किंवा केशरी शिधापत्रिका असलेल्या कुटुंबांनाच या योजनेचा लाभ मिळतो आणि वार्षिक उत्पन्न 1 लाखापेक्षा कमी असावे अशी अट आहे.

शहरी भागात योजना अपयशी, ग्रामीण भागात संथ गतीने अंमलबजावणी

महाराष्ट्र सरकारने या योजनेसाठी आतापर्यंत ₹79.32 कोटींचा खर्च केला आहे. तरीही मुंबईसारख्या शहरी भागात ही योजना अपेक्षित प्रमाणात पोहोचलेली नाही. अर्जांची पडताळणी, मंजुरी आणि जनजागृती अभाव यामुळे अनेक पात्र लाभार्थ्यांना मदतीपासून वंचित राहावे लागत आहे.

लेक लाडकी योजनेचे जिल्हानिहाय लाभार्थी (Top Districts)

जिल्हा लाभार्थी संख्या नाशिक 10,118 कोल्हापूर 8,269 सोलापूर 8,406 अमरावती 7,981 पुणे 7,011 जळगाव 6,988 नागपूर 6,414 सातारा 6,377 बुलडाणा 6,215

सर्वात कमी लाभार्थी असलेले जिल्हे

• हिंगोली – 2,578
• धुळे – 2,671
• गडचिरोली – 2,624
• नांदेड – 2,588
• संभाजीनगर – 2,601
• मुंबई शहर – 100
• मुंबई उपनगर – 1,140

अडथळे आणि अंमलबजावणीतील समस्यांचे चित्र

ग्रामीण भागात अंगणवाडी सेविकांमार्फत, तर शहरी भागात मुख्य सेविकांमार्फत अर्ज प्रक्रिया पार पडते. मात्र अर्जांची प्रक्रिया, विलंबित मंजुरी व माहितीअभावी अनेक कुटुंबांना योजनेबाबत माहितीच मिळत नाही. त्यामुळे योजना ground level वर फारशी परिणामकारक ठरत नसल्याचे चित्र आहे.

निष्कर्ष

लेक लाडकी योजना ही मुलींच्या भविष्याला आर्थिक आधार देणारी महत्त्वाची पायरी आहे. मात्र योग्य अंमलबजावणी, प्रबोधन आणि प्रक्रियेत पारदर्शकता आवश्यक आहे. नाशिकसारख्या जिल्ह्याने दाखवलेला मार्ग राज्यातील इतर भागांसाठी प्रेरणादायी ठरू शकतो.

गॅस सिलिंडर योजना 1540 लाडक्या बहिणींना मिळणार मोफत गॅस सिलिंडर.

लेक लाडकी योजना: पुणे जिल्ह्यात 5400 मुलींना लाभ, खात्यात वर्ग झाला पहिला हप्ता

महाराष्ट्र शासनाच्या महिला व बालकल्याण विभागाने सुरू केलेल्या लेक लाडकी योजना (Lek Ladki Yojana) अंतर्गत पुणे जिल्ह्यातील तब्बल 5400 मुलींना पहिल्या हप्त्याचा लाभ मिळाला आहे. योजनेला नागरिकांकडून भरघोस प्रतिसाद मिळत असून, मुलींच्या जन्माचे स्वागत करण्यासाठी ही योजना एक सकारात्मक पाऊल ठरत आहे.

लेक लाडकी योजनेचे मुख्य फायदे

लेक लाडकी योजनेअंतर्गत, मुलीच्या जन्मापासून ते 18 वर्षे वयापर्यंत टप्प्याटप्प्याने आर्थिक मदत दिली जाते.

• जन्माच्या वेळी ₹5,000
• पहिलीत प्रवेश घेतल्यावर ₹6,000
• सहावीला ₹7,000
• अकरावीला ₹8,000
• 18 वर्षे पूर्ण केल्यावर ₹75,000
  एकूण मिळणारी रक्कम: ₹1,01,000

पुणे जिल्ह्याचा आकडेवारीनुसार प्रगती

एप्रिल 2025 मध्ये सुरु झालेल्या या योजनेत 7392 अर्ज प्राप्त झाले असून त्यातील 5400 अर्ज मंजूर करण्यात आले आहेत. संबंधित लाभार्थींच्या खात्यात पहिला हप्ता (₹5,000) जमा करण्यात आला आहे. उर्वरित 1992 अर्ज प्रलंबित असून त्यातील अनेक अर्जांमध्ये त्रुटी आढळल्या आहेत. त्या त्रुटी दूर करून लवकरच बाकीच्या अर्जदारांनाही लाभ दिला जाणार आहे.

योजनेसाठी आवश्यक अटी

• कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹1 लाखांपेक्षा कमी असावे
• दोन अपत्यांवर मर्यादा असावी
• महाराष्ट्राचा स्थायिक अधिवास असावा
• मुलीसह संयुक्त बँक खाते (Joint Bank Account) असणे आवश्यक

स्थानिकांचे मत

सरिता नलावडे (मुळशी)
“आम्हाला दुसरी मुलगी झाली तेव्हा घरच्यांमध्ये थोडी चिंता होती. पण लेक लाडकी योजनेमुळे थोडीशी आर्थिक दिलासा मिळाला. सरकारने अशी योजना आणून चांगलं केलं.”

रमेश पाटील (आळंदी)
“मुलींचं शिक्षण महत्त्वाचं आहे. ही योजना त्यासाठी मदतीची ठरेल. मुलींना योग्य वयात शिकता आलं पाहिजे आणि त्यांचं भवितव्य सुरक्षित असलं पाहिजे.”